Józef Krysztoforski

W wielowiekowej historii Ziemi Malanowskiej są osoby, które swoją działalnością zasłużyły na zachowanie w pamięci potomnych. Wśród nich jest Józef Krysztoforski (w niektórych dokumentach zapisywany również jako Krzysztoforski), który urodził się w 17.04.1883 roku w Miłaczewie, a zmarł 10.05.1951 r. i pochowany został na malanowskim cmentarzu.     

W latach 1901-32 prowadził gospodarstwo rolne w Miłaczewie Od wczesnej młodości zaangażowany był w działalność społeczną. Po rewolucji 1905 r. władze carskie, świadome swojej słabnącej pozycji, złagodziły ucisk narodowościowy i zgodziły się na utworzenie i legalną działalność kół Macierzy Polskiej. Ich zadaniem było organizowanie i krzewienie oświaty na podstawowym poziomie. Za zgodą gubernatora w Kaliszu koło Macierzy Polskiej powstało w Malanowie. Prezesem został ówczesny właściciel dóbr malanowskich A. Kokczyński, wice-prezesem Józef Krysztoforski, a skarbnikiem proboszcz naszej parafii ks. Antoni Keller. Niestety, legalna działalność kół trwała niecałe dwa lata i kolejnym carskim dekretem zostały zdelegalizowane. Za nie podporzadkowanie się tej decyzji i dalszą organizację nauczania języka polskiego Krysztoforski został aresztowany w 1907 r. i w więzieniach w Łęczycy i w Kaliszu spędził 6 miesięcy. Kiedy władze rosyjskie ponownie złagodziły swoja politykę narodowościową, Józef Krysztoforski, świadomy znaczenia oświaty w życiu narodu, przekazał morgę ziemi i kilkaset rubli (na owe czasy kwotę bardzo dużą) na budowę szkoły podstawowej w Miłaczewie, której 100-lecie obchodziliśmy w ubiegłym roku. Jeszcze przed I wojną został deputowanym do Dumy Państwowej, izby niższej rosyjskiego parlamentu, gdzie reprezentował ludność narodowości polskiej, a politycznie związany był z ruchem ludowym.

Po odzyskaniu niepodległości w listopadzie 1918 r. najważniejszym zadaniem odrodzonej państwowości było stworzenie podstaw prawnych II Rzeczpospolitej i uchwalenie konstytucji - najważniejszego aktu prawnego. W związku z trudną sytuacją polityczną i brakiem ustalonych granic Polski wybory do Sejmu Ustawodawczego odbywały się sukcesywnie. Pierwsze posiedzenie odbyło się już w lutym 1919 r. Józef Krysztoforski mandat poselski uzyskał z listy Polskiego Zjednoczenia Ludowego w okręgu nr 10 w Kaliszu. Po uchwaleniu tzw. Malej Konstytucji i samorozwiązaniu się Sejmu w 1922 r. nadal zajmował się działalnością społeczną – był m.in. wiceprezesem kółka rolniczego, prezesem kasy pożyczkowej. Działalności społecznej nie zaniechał również po II wojnie – był radnym, członkiem Zarządu Gminy, członkiem komisji oświatowej, mieszkaniowej i wielu innych.

Był ojcem ośmiorga dzieci (pięciu córek i trzech synów), jego wnuk, prawnuczka i praprawnuki nadal mieszkają w Miłaczewie.

Materiały do artykułu uzyskano z publikacji sejmowych oraz od rodziny Józefa Krysztoforskiego.

 

Eugeniusz Żebruń

zdjęcia pochodzą ze zbiorów prywatnych